"Trauma we współczesnym wystawiennictwie"

Ukazała się najnowsza publikacja naukowa przygotowana z inicjatywy Muzeum Stutthof, zbiór studiów „"Obóz – Muzeum. Trauma we współczesnym wystawiennictwie". To plon konferencji "Stutthof 2.0. Pamięć, twórczość, ekspresja. Muzea i miejsca pamięci a wyzwania współczesności"

Materiały zgłoszone do zbioru podzielone zostały na dwie części. W pierwszej części temat analizowany jest od strony roli muzeów martyrologicznych w sferze edukacyjnej oraz społecznej, w drugiej przedstawiono analizę spojrzenia na miejsca pamięci od strony artystycznej oraz politycznej i międzynarodowej. Większość materiałów to studia konkretnych przypadków, opracowane przez praktyków zajmujących się różnymi aspektami działalności konkretnych miejsc pamięci w Polsce, Europie i na świecie. Wstępem do rozważań są teksty „monograficzne” Stanisława Obirka, Anny Ziębińskiej-Witek oraz Tomasza Kranza.

Redaktorami zbioru są prof. Małgorzata Fabiszak (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Uniwersytet Wiedeński) oraz Marcin Owsiński (Muzeum Stutthof). Recenzentami tomu zostali prof. Ewa Domańska i prof. Marek Zaleski.

Spis treści wydawnictwa:

Małgorzata Fabiszak, Marcin Owsiński, Wstęp

Małgorzata Fabiszak, Marcin Owsiński, Introduction

Stanisław Obirek, Pamięć Zagłady – brzemię i szansa

Anna Ziębińska-Witek, Estetyki reprezentacji śmierci w ekspozycjach historycznych

Część I:

Muzea martyrologiczne – edukacja i konteksty funkcjonowania

Tomasz Kranz, Muzea martyrologiczne jako przestrzenie pamięci i edukacji

Magdalena Kruk-Kuchcińska, Anna Wickiewicz, Narracja historyczna na najnowszych wystawach stałych (Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu)

Marcin Owsiński, (Z)rozumienie historii (Muzeum Stutthof w Sztutowie)

Kornelia Kajda, Muzeum w pamięci czy niepamięci? (Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII)

Kamila Gieba, Formy podtrzymywania i konstruowania pamięci zbiorowej (Stalag VIII C Sagan)

Część II:

Miejsca naznaczone traumą – sztuka i polityka

Dyskusja nad miejscem sztuki w muzeach martyrologicznych (fragmenty), Muzeum Stutthof w Sztutowie, 11 maja 2012 r.

Katarzyna Bojarska, Obóz-Muzeum. Afektywna przestrzeń przekazu doświadczenia traumatycznego

Alicja Zbierzchowska, Niepamięć o egzekucji „Pohulanka” i próby jej rekonstruowania

Magdalena Izabella Sacha, Buchenwald jako przestrzeń zmiennej komunikacji

Maciej Falski, Tomasz Rawski, Jasenovac, Bleiburg, Vukovar: miejsca pamięci a dyskurs publiczny

Małgorzata Wosińska, Murambi to nie Auschwitz

Noty o autorach

Indeks pojęć

Indeks nazw geograficznych, obozów, podobozów, gett i miejsc pamięci

Bibliografia

Fragmenty recenzji zbioru:

"Recenzowany zbiór artykułów stanowi koherentne, kompetentne i świeże ujęcie problematyki miejsc naznaczonych traumą ludobójstwa, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia zarządzania traumą w polskich muzeach martyrologicznych. (...) Reprezentujące różne dziedziny badawcze grono autorów (antropologia, historia sztuki, literaturoznawstwo, kulturoznawstwo) – zarówno badaczy, jak i praktyków-muzealników, buduje panoramiczny wizerunek przedstawiający kluczowe zagadnienia związane z polityką pamięci, estetyką reprezentacji i popularyzacją wiedzy historycznej dotyczącą miejsc strukturalnie naznaczonych traumą."
(z recenzji prof. dr hab. Ewy Domańskiej)

"Książka stanowi istotny wkład w rodzime badania nad pamięcią (i postpamięcią) traumatycznych wydarzeń w historii dwudziestowiecznych społeczeństw i nie ulega dla mnie wątpliwości, że wydanie tej książki przyczyni się w Polsce do poszerzenia pola uwagi dla żywo dziś podejmowanej refleksji historycznej, filozoficznej, artystycznej wreszcie, na temat skomplikowanych mechanizmów przekazywania trudnej przeszłości i rodzących się na tym tle kontrowersji tak widocznych w publicznej debacie nad dziedzictwem przeszłości. Wykorzystywana w nauczaniu akademickim będzie pomocą w zaznajamianiu z trudnymi odpowiedziami na pytanie: 'jak społeczeństwa pamiętają'."
(z recenzji prof. dr. hab. Marka Zaleskiego)

Publikacja wydana została w krakowskim wydawnictwie "Universitas" i będzie kolportowana przez sieć księgarń naukowych oraz Muzeum Stutthof.

Mamy nadzieję, że ważne i aktualne rozważania zawarte w tomie "Obóz – Muzeum. Trauma we współczesnym wystawiennictwie" spotka się z przychylnym przyjęciem przez czytelników.

(mo)