Innowacja we współczesnej edukacji historycznej

7 maja 2014 r. w Ratuszu Głównego Miasta w Gdańsku odbyła się konferencja "Muzeum z klasą. Innowacja we współczesnej edukacji historycznej". To druga edycja edukacyjnego spotkania, będąca owocem współpracy Muzeum Stutthof, Muzeum Historycznego Miasta Gdańska oraz Oddziału Pomorskiego Stowarzyszenia Muzealników Polskich.

Pierwsza edycja konferencji miała miejsce w 2013 r. i również koncentrowała się na zagadnieniach związanych ze współczesnym obliczem teoretycznym i praktycznym współpracy muzeów ze szkołami. Tegoroczna konferencja poświęcona została zagadnieniu edukacji muzealnej przedstawionej w dwóch uzupełniających się blokach tematycznych: pierwszy poświęcono teorii edukacji i muzeom, drugi związany był z praktyką oraz szkołą i formom prowadzonych w niej zajęć edukacyjnych – realizowanych na styku z muzeami. Prelegentami byli praktycy: muzealnicy oraz nauczyciele.

Gości konferencji powitał dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska Adam Koperkiewicz. Całe spotkanie prowadził prezes Okręgu Pomorskiego Stowarzyszenia Muzealników Polskich, dr Janusz Trupinda.

Pierwszym wystąpieniem konferencji była prezentacja „Świadomość historyczna współczesnej młodzieży na przykładzie analizy zadań maturalnych z historii najnowszej”, którą wygłosiła Elwira Górczak-Ulman, ekspert z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku. Zwróciła ona szczególnie uwagę na obserwowaną od lat tendencję coraz mniejszego zainteresowania współczesnego maturzysty egzaminem z historii oraz zmniejszającymi się wymaganiami w stosunku do wiedzy historycznej studentów. Jednym z niewielu elementów, w jakich można liczyć na poprawę wiedzy i świadomości historycznej młodego człowieka, są według prelegentki szkolenia nauczycieli oraz realizacja innowacyjnych projektów edukacyjnych, w tym przede wszystkim wspólne działania z instytucjami pozaszkolnymi, takimi jak muzea.

W kolejnej prezentacji Anna Mallek z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska zaprezentowała zebranym prezentację "Pedagogika muzealna – historia i strategie rozwoju edukacji muzealnej", która w skondensowany sposób systematyzowała proces tworzenia w muzeach nowoczesnego aparatu edukacyjnego.

W trzecim referacie tej części sesji Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof, skoncentrował się na analizie miejsca edukacji w działalności statutowej muzeum i miejsca pamięci. Wystąpienie "Subiektywne spojrzenie na edukację muzealną" było przedstawieniem tez wynikających z doświadczeń Muzeum w Sztutowie związanych z realizacją i wdrażaniem oferty edukacyjnej, w tym "Pomorskiej Teki Edukacyjnej", oraz planami dalszej ewaluacji tego projektu. Wiele uwagi w referacie dyrektor poświęcił także na podkreślanie dużego znaczenia wychowawczego edukacji muzealnej i projektów edukacyjnych realizowanych przez muzea ze szkołami, w których incydentalność zabawy nie powinna przesłaniać długotrwałego efektu wychowawczego.

Ostatnim wystąpieniem w części "teoretycznej" było wystąpienie Huberta Grzegorczyka, pracownika Działu Edukacji i PR Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. W referacie przedstawił on szczegółowo metody nauczania historii stosowane w edukacji szkolnej i muzealnej.
Druga część konferencji, zatytułowana "Praktyka i szkoły", poświęcona była na prezentacje konkretnych programów i działań podejmowanych w szkołach i muzeach, które pokazują obecna tendencję współdziałania wychowawczego obu instytucji. Łukasz Kępski, nauczyciel Zespołu Szkół nr 2 w Nowym Dworze Gdańskim, przedstawił prezentację "Technikum w muzeum czyli innowacja edukacyjna w naszej szkole". Prezentacja koncentrowała się na realizowanych od dwóch lat wspólnie z Muzeum Stutthof interdyscyplinarnym projekcie "Mapa pamięci".

Występująca jako druga w tym bloku Joanna Kołakowska, nauczyciel Zespół Szkół Specjalnych nr 2 w Gdańsku, opowiedziała z kolei o "Uczniu niepełnosprawnym w przestrzeni muzealnej". W towarzyszącym prezentacji komentarzu zwracały uwagę bardzo ciekawe wskazówki pracy z uczniem szkoły specjalnej oraz wyszczególnienie ich oczekiwań i reakcji związanych z odwiedzinami w muzeum.

Bożena Szczodrowska, reprezentująca Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim, opowiedziała o kilkuletnich doświadczeniach swojej szkoły w realizacji programu historii regionalnej w ramach projektu "Ja w miejscu pamięci". W wypadku tego projektu wyraźnie widać, że współpraca z muzeum może być o wiele szerszym zagadnieniem programowym i wychowawczym niż pozornie pozwalają na to "zwykłe" szkolne programy nauczania.

Część praktyczną wystąpień konferencyjnych zakończyła Wirginia Węglińska z Muzeum Stutthof, która opowiedziała o narzędziach pracy edukatora w miejscu pamięci, które wspierają proces edukacyjny, a które bardzo często wykraczają poza świadomość użytecznego wykorzystania przez nauczyciela, czy ucznia odwiedzającego muzeum, takich jak osobiste pamiątki, nielegalnie wykonywane notatki i rysunki, poczucie przestrzeni, przyrodę itp.

Podsumowaniem i zamknięciem konferencji była dyskusja jej uczestników. W zgodnej opinii zaproponowane forum wymiany doświadczeń muzealników i nauczycieli jest bardzo ciekawą inicjatywą pomagająca przełamać wiele stereotypów i trudności programowych związanych z nauczaniem historii i wychowaniem. Świadczyły o tym zarówno emocjonalne wystąpienia prelegentów, głosy w dyskusji, jak i duża liczba osób obecnych na sali obrad.

Wszystkim uczestnikom spotkania serdecznie dziękujemy za aktywną obecność, już dziś także zapraszamy na kolejne spotkania i konferencje poświęcone analizie stanu i perspektyw kooperacji współczesnej szkoły z nowoczesnym edukacyjnie muzeum.

(mo)

Galeria zdjęć