Säuberungsaktion na Pomorzu Gdańskim w świetle dokumentów KL Stutthof (1939-1942)

Ukazała się nowa publikacja Muzeum Stutthof „Säuberungsaktion na Pomorzu Gdańskim w świetle dokumentów KL Stutthof (1939-1942)”, której autorką jest dr Danuta Drywa. Praca w szerokim zakresie ukazuje przeprowadzoną przez okupanta niemieckiego jesienią 1939 r. „akcję oczyszczania” (Säuberungsaktion), skierowaną przeciwko społeczeństwu polskiemu Pomorza Gdańskiego.

W latach 1939-1940 w obozie Stutthof zostały osadzone osoby pochodzące z różnych regionów powstałego w październiku 1939 r. Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie. Łączyła je wspólna cecha – byli Polakami, którzy według przywódców III rzeszy, stanowili zagrożenie dla państwa niemieckiego. W obozie Stutthof splotły się losy Polaków z Wolnego Miasta Gdańska, Warmii, Mazur i Powiśla, Gdyni, Bydgoszczy, Torunia i innych miejscowości Pomorza Gdańskiego.
Byli to przede wszystkim przedstawiciele inteligencji polskiej, której definicję zamieszczono w opracowanym w listopadzie 1939 r. raporcie dr Erharda Wetzel’a i Günthera Hecht’a „Sprawa traktowania ludności byłych polskich obszarów z rasowo-politycznego punktu widzenia”: Do inteligencji polskiej zaliczeni powinni być przede wszystkim księża polscy, nauczyciel (włącznie z profesorami uniwersyteckimi), lekarze, dentyści, weterynarze, oficerowie, wyżsi urzędnicy, kupcy hurtowi, więksi właściciele ziemscy,literaci, redaktorzy, jak również wszystkie osoby o wyższym albo średnim wykształceniu.[...] Co do jakości polskich warstw narodowych, szowinistów polskich, członków partii politycznych i kulturalnych polskich,(jak np. przede wszystkim Związek Zachodni, Związek Marynarzy itp.), to rozumie się, że należy ich usunąć.
Obóz Stutthof był jednym z wielu miejsc na Pomorzu Gdańskim, gdzie dosłownie realizowano wytyczne - poprzez egzekucje lub codzienne tortury, których efektem była powolna śmierć najbardziej zasłużonych dla polskości działaczy Polonii Gdańskiej i wszystkich innych osób, których działalność zarówno pod zaborem pruskim jak i w okresie międzywojennym stanęła na przeszkodzie germanizacji Pomorza Gdańskiego, Śląska i Wielkopolski.
Odzwierciedleniem tych wydarzeń jest zachowana dokumentacja obozowa, bogato prezentowana w publikacji. Uzupełnieniem są relacje pierwszych więźniów, którzy przeżyli obóz oraz zdjęcia i dokumenty pozyskane od rodzin pierwszych więźniów obozu Stutthof.