W dniach 7-8 maja 2015 r. w Muzeum Stutthof miała miejsce konferencja "Między interpretacją a kreacją. Negocjowanie znaczeń w (nie)miejscach (nie)pamięci". Organizatorami było Muzeum Stutthof oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przy wsparciu finansowym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Konferencja została pomyślana jako przestrzeń do wymiany poglądów oraz prezentacji wyników badań na temat interakcji pomiędzy pamięcią zbiorową a krajobrazem kulturowym jako miejscem pamięci. W tym kontekście istotne było nie tylko konstruowanie i rekonstruowanie społecznej pamięci, ale również napięcie wytworzone pomiędzy zapisaną w krajobrazie kulturowym pamięcią historyczną a próbami jej dekonstruowania lub zawłaszczania przez nowe narracje w ramach inżynierii pamięci lub polityki historycznej. Kiedy mówi się o pamięci, pojęciem nierozerwalnie z nim złączonym jest antytetyczne pojęcie niepamięci oraz związane z nim zagadnienia różnic pomiędzy pamięcią oficjalną, wielką historią a pamięcią lokalną, mniejszościową, rodzinną.
W konferencji wzięło udział blisko 100 osób. Wśród przybyłych gości znaleźli się reprezentanci polskich uniwersytetów i szkół: Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Zielonogórskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie, Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Politechniki Gdańskiej, Kolegium Jagiellońskiego Toruńskiej Szkoły Wyższej, Akademii Humanistycznej im. A. Gieysztora w Pułtusku, Gimnazjum nr 2 w Gdańsku i Zespołu Szkół Sportowych i Ogólnokształcących w Gdańsku oraz z uniwersytetów zagranicznych: Örebro University w Szwecji, University of Alabama oraz Northeastern University Boston. Ponadto przyjechały osoby reprezentujące różnego rodzaju instytucje zajmujące się zagadnieniem pamięci: Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku, Socjoteka. Pracownia badań i konsultacji społecznych, Instytut Badań nad Podstawami Demokracji w Warszawie, Fundacja Artystyczno-Badawczej om – organizmy i maszyny w kulturze, Stowarzyszenie Kaszubsko-Pomorskie, Miesięcznik "Pomerania", Wydawnictwo "Region". Podczas konferencji wygłoszono 52 referaty oraz przedstawiono osiem posterów. Wykłady plenarne wygłosili goście specjalni – specjaliści zajmujący się funkcjonowaniem pamięci w różnego rodzaju przestrzeniach społecznych i kulturowych: prof. Maria Lewicka (UW), prof. Wojciech Burszta (SWPS), dr Natalia Krzyżanowska (ÖU Szwecja), dr Tomasz Kranz (Państwowe Muzeum na Majdanku). 9 maja uczestnicy konferencji wzięli również udział w upamiętnieniu 70. rocznicy wyzwolenia KL Stutthof.
Była to już druga konferencja organizowana przez Muzeum Stutthof oraz Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu. Współpraca poznańskich etnologów z Muzeum trwa już 5 lat. W tym czasie zrealizowano wspólnie dwa projekty badawcze i wydano trzy publikacje. Kolejna publikacja naukowa ma być podsumowaniem, zbiorem tekstów wygłoszonych podczas konferencji.
Aleksandra Paprot