Tajne nauczanie Polek w KL Ravensbrück

Muzeum Stutthof zaprasza do obejrzenia wirtualnej wystawy: Tajne nauczanie Polek w KL Ravensbrück.
W wywiadzie udzielonym na potrzeby filmu pt.: „Króliki” z Ravensbrück, była więźniarka KL Ravensbrück, znana polska rzeźbiarka Zofia Pociłowska powiedziała: w każdym miejscu człowiek może pozostać „Człowiekiem”. Taka właśnie postawa polskich więźniarek jest temat prezentowanej wystawy.

Wystawa zorganizowana została ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przez Muzeum Stutthof. Umieszczony na niej materiał ikonograficzny głównie pochodzi ze zbiorów Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” Oddziału Muzeum Lubelskiego w Lublinie. Został on wzbogacony o zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej w Lund w Szwecji, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Stutthof w Sztutowie oraz o materiał przekazany przez rodziny byłych więźniarek. Twórcami wystawy są Marek i Maciej Mikulscy.

Towarzyszy jej katalog wydany w trzech językach – polskim, niemieckim i angielskim. Materiał umieszczony na wystawie został wzbogacony o artykuły Danuty Drywy i Barbary Oratowskiej, Źródła do wystawy Tajne nauczanie Polek w KL Ravensbrück; Jacka Lachendro, Próby nauczania podejmowane przez polskich nauczycieli-więźniów w KL Auschwitz i ks. Roberta Ogrodnika, Ludzie Ludziom zgotowali ten los. Autorem katalogu jest Maciej Mikulski.

Nauczyciel polski był, według przywódców III Rzeszy, jednym z głównych wrogów, stojących na drodze realizacji planów zgermanizowania społeczeństwa polskiego:

Ponieważ nauczyciel polski, a niekiedy jeszcze bardziej nauczycielka polska, są wybitnymi i poważnymi pod względem politycznym szerzycielami polskiego szowinizmu, więc wydaje się, że nie będzie można ich zostawić w szkolnictwie. […]Nauczycielki polskie trzeba w każdym razie natychmiast usunąć od nauki, ponieważ wywierają one niepomiernie większy wpływ na wychowanie polityczne dziecka, niż nauczyciel.

Największą grupę polskich nauczycielek z całego okupowanego kraju skupiono w kobiecym obozie koncentracyjnym Ravensbrück. Dzięki ich zaangażowaniu w obozie koncentracyjnym możliwe było zorganizowanie nauczania każdego szczebla – szkoły powszechnej dla dzieci, klas gimnazjalnych dla młodych, głównie poddanym operacjom pseudomedycznym, dziewcząt, klasy licealnej i różnego rodzaju kursów przygotowujących do różnych zawodów.

Znamienne są słowa wypowiedziane przez jedną z więźniarek: A ja właśnie przed śmiercią chcę wiedzieć jak najwięcej. Dziewczęta żyjące w ciągłej obawie utraty życia, czy to w wyniku ciężkiej pracy, wykonywanych egzekucji, chorób, operacji pseudomedycznych, z pełnym zaangażowaniem poświęcały się nauce przerwanej w kraju w wyniku wybuchu wojny.

Wystawa po raz pierwszy prezentowana był na terenie Mahn- und Gedenkstätte Ravensbrück podczas obchodów 70. rocznicy wyzwolenia KL Ravensbrück w kwietniu 2015 r.

Nieugięta postawa młodych polskich więźniarek KL Ravensbrück, poddawanych operacjom pseudomedycznym, stała się kanwą do wspomnianego na początku filmu „Króliki” z Ravensbrück (https://www.youtube.com/watch?v=tVe80RGsgEI), którego twórcami jest młodzież z Unisławskiego Towarzystwa Historycznego w Unisławiu.