8. Forum Pamięci

W dniach 5-6 września 2017 roku w Sztutowie i Kątach Rybackich odbyło się doroczne spotkanie muzealników i naukowców podejmujących w swoich pracach zagadnienia związane z tematyka martyrologiczną. Wieloletnia tradycja spotkań w ramach Forum Pamięci oraz wypracowana formuła spotkania pozwalają na aktywny i interdyscyplinarny przegląd tego co w ostatnim roku działo się w tej dziedzinie muzealnictwa, tego co nowe, ciekawe, innowacyjne w bardzo szerokim zakresie merytorycznym: wystawiennictwie, edukacji, konserwacji, publikacjach, badaniach naukowych, czy projektach infrastrukturalnych i organizacyjnych.

W tegorocznym spotkaniu wzięło udział prawie 60 osób reprezentujących kilkanaście instytucji: muzeów i ośrodków badawczych oraz edukacyjnych z Polski oraz USA. W trakcie obrad wygłoszonych zostało ponad 40 dynamicznych multimedialnych prezentacji podzielonych na sześć modułów tematycznych. Seminarium otworzyli dyrektorzy muzeów organizujących od 8 lat wspólne spotkanie: Muzeum Stutthof oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Sesje prowadzili dyrektorzy największych polskich muzeów – miejsc pamięci oraz zaproszeni goście: Violetta Rezler-Wasielewska (Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu), Piotr M. A. Cywiński (Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu), Piotr Tarnowski (Muzeum Stutthof w Sztutowie), Jacek Nowakowski (U.S. Holocaust MemorialMuseum w Waszyngtonie), Tomasz Kranz(Państwowe Muzeum na Majdanku w Lublinie), Paweł Śpiewak (Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie).

W trakcie obrad miało również miejsce otwarcie oraz oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Taniec wśród mieczów” przygotowanej przez Muzeum Więzienia na Pawiaku (Oddział Muzeum Niepodległości w Warszawie).

Program obejmował następujące wystąpienia:

SESJA I: Narracje – teoria i praktyka
Piotr Tarnowski, W oczekiwaniu na nieuchronne.
Tomasz Kranz, W stronę teorii muzeów martyrologicznych, czyli kilka refleksji na kanwie książki „Muzea w poobozowych miejscach pamięci. Tożsamość, znaczenia, funkcje”.
Bartosz Bartyzel, Poruszyć na wstępie.
Tomasz Gliniecki, Muzeum narracyjne jako miejsce kreowanych emocji.
Małgorzata Wosińska, Pamięć historyczna jako źródło wiedzy aktywnej. Czy edukacja na temat praw człowieka i ich prewencji potrzeba jest w polskich miejscach pamięci?
Piotr M. A. Cywiński,PayWhatYou Want.

SESJA II: Nowe realizacje
Marta Śmietana, Miejsce pamięci KL Plaszow – raport ze stanu prac.
Dominika Jarzyńska-Pokojska, Zmiany i nowości w Muzeum w Palmirach w ostatnich dwóch latach.
Vincent C. Slatt, EHRI Fellowship 2016: Mapowanie ratowania polskich Żydów posiadającychdokumenty rzymskokatolickie.
Anna Ziółkowska, Renowacja i adaptacja na cele ekspozycyjnego dawnego spichlerza w Chełmnie nad Nerem.
Kamil Kopera, Sad Pamięci jako uzupełnienie przekazu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
Edward Kopówka, Obecna sytuacja Muzeum-Miejsca Pamięci w Treblince.
Marcin Tymiński, Prace poszukiwawczo archeologiczne na terenie byłego KL Stutthof – dotychczasowe efekty.
Agnieszka Praga, Muzea martyrologiczne w Polsce w Kartotece Muzeów Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

SESJA III: Upowszechnianie i edukacja
Anna Klimowicz, Aktywizujące metody i techniki pracy z młodzieżą w miejscach i o miejscach pamięci.
Paweł Sawicki,Memoria – nowy międzynarodowy miesięcznik o Pamięci.
Katarzyna Odrzywołek, 75 lat po „Aktion Reinhardt” – współczesna pamięć o zagładzie Żydów polskich.
Małgorzata Krzanowska, Podsumowanie działań realizowanych przez Żydowski Instytut Historyczny w związku z obchodami 75. rocznicy Akcji Reinhardt.
Alicja Bartuś, Pamięć Auschwitz wśród niemieckich grup realizujących seminaria w Oświęcimiu.
Jolanta Hercog, Program „Oneg Szabat”.
Marcin Owsiński, Miejsce pamięci i badanie historii lokalnej – doświadczenia Muzeum Stutthof.

SESJA IV: Projekty naukowe i konserwacyjne
Justyna Ślusarczyk, Odsłonięcie napisów w dawnej katowni Gestapo w Lublinie.
Bartosz Janczak, Kolekcja płk. Juliana Janowskiego – oficera, dowódcy, jeńca dwóch wojen światowych.
Anna Wickiewicz, Projekt badawczy pt. „Jeńcy brytyjscy w Stalagu VIII B (344) Lamsdorf”.
Paweł Śpiewak, Plany naukowe Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Piotr Chruścielski, Friedrich Selonke. Co wiemy o „nieoficjalnym władcy” Stutthofu?
Joanna Gierczyńska, Wydawnictwo okolicznościowe „Ślady Pamięci. 50 lat Muzeum Więzienia Pawiak”.
Robert Hasselbusch, Lekarze Gestapo na Pawiaku.

SESJA V: Ekspozycje i publikacje
Anna Wójcik, Wystawa czasowa Państwowego Muzeum na Majdanku „Świadectwa życia w miejscu zagłady”.
Jacek Nowakowski, Nowa wystawa czasowa w U.S. Holocaust MemorialMuseum: „Amerykanie i Holokaust” w świetle polityki wystaw czasowych w USHMM.
Ewa Malinowska, Prace nad nową wystawą główną Muzeum Stutthof.
Anna Duńczuk-Szulc, Nowa wystawa stała w Żydowskim Instytucie Historycznym.
Barbara Oratowska, Grażyna Chrostowska lubelska poetka pokolenia Kolumbów - najnowsza publikacja Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”.
Wirginia Węglińska, Publikacja „Stutthof w kobiecych narracjach”.

SESJA VI: Auschwitz i oblicza współczesności
Jadwiga Pinderska-Lech, Polowa księgarnia.
Marianna Ossolińska, Dyplomacja Pamięci.
Adam Kukla, Zabezpieczenie Muzeum.
Bartosz Bartyzel, Ochronić niebo nad Muzeum.
Weronika Wosińska, Świadectwo nocy: sny (po) Auschwitz.

Tradycją dorocznego spotkania muzealników w Sztutowie jest także część regionalna pozwalająca w niekonwencjonalny sposób docenić walory regionu Żuław i Mierzei Wiślanej. W tym roku ten punkt programu wypełniło zwiedzanie cesarskiej rezydencji i stadniny w Kadynach na Wysoczyźnie Elbląskiej.
8. Forum Pamięci – miejsce wymiany doświadczeń, poglądów, obserwacji nowych trendów i realizacji spełniło swoje zadanie i pozwoli w kolejnym roku na dalszą intensyfikację współpracy i wymiany wiedzy między pracownikami polskich muzeów martyrologicznych. Mamy nadzieję na dalsze równie owocne spotkanie za rok.

/mo/

Galeria zdjęć