Raport ze Stutthofu

Zachęcamy do zapoznania się z najnowszą publikacją Muzeum Stutthof- "Raport ze Stutthofu" Martina Nielsena, duńskiego więźnia obozu Stutthof. Po raz pierwszy relacja ta została opublikowana w 1947r. w Danii. Martin Nielsen (1900 – 1962), pisarz i parlamentarzysta duński w latach międzywojennych XX w. był więźniem politycznym nr 25 667 obozu Koncentracyjnego Stutthof od 5 października 1943 r. do 25 stycznia 1945 r., następnie uczestnikiem Marszu Śmierci.

Od lutego do pierwszych dni marca 1945 r. wraz z innymi więźniami przebywał w przejściowym obozie ewakuacyjnym w Nawczu. Został wyzwolony przez żołnierzy Armii Czerwonej 12 marca 1945 r. w wiosce Świetlino. Jego raport uznano za najbardziej wstrząsające i dokładne zeznanie świadka o warunkach panujących w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof. M. Nielsen opisał bardzo wnikliwie los więźnia, który po przekroczeniu bramy śmierci w KL Stutthof, przez władze obozu pozbawiony prawa do swojego imienia i nazwiska, stawał się kolejnym numerem zobowiązanym do niewolniczej pracy. We wspomnieniach zostały utrwalone osobiste doświadczenia cierpienia, upokorzenia, choroby i okoliczności śmierci współtowarzyszy, a także okrutny los, który spotkał Żydów i Żydówek, Polaków, Rosjan, kobiet i więźniów nieletnich. Wydawałoby się, że w warunkach, w których królowały: terror i śmierć, nie było miejsca na ludzkie współczucie, pomoc i samoobronę, a jednak więźniowie tworzący obozowy ruch oporu przyczynili się do ocalenia nie jednego życia. Wspomnienia M. Nielsena, są trudną lekturą, ale ich najważniejszym walorem jest dokładny opis przeżyć i wydarzeń, których autor był świadkiem. Zapoznanie się ze wspomnieniami M. Nielsena pozwoli czytelnikom lepiej zrozumieć rolę, jaką pełnił KL Stutthof w eksterminacji więźniów – obywateli krajów okupowanych przez III Rzeszę Niemiecką w czasie II wojny światowej.

Martin Nielsen, Raport ze Stutthofu, pod red. E.Grot, Sztutowo 2017, ss. 197, ISBN 978-83-946986-7-6, cena 22 pln.

Elżbieta Grot
Kierownik Działu Naukowego