Stutthof. Nowy wymiAR

Muzeum Stutthof oraz Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej przygotowały aplikację, która pozwala w niekonwencjonalny sposób poznać dzieje obozu koncentracyjnego Stutthof. W rolę przewodnika po przeszłości wciela się były więzień Felicjan Łada.

Niemiecki obóz koncentracyjny Stutthof wpisał się w historię Pomorza Gdańskiego jako jedno z głównych miejsc martyrologii narodu polskiego w czasie drugiej wojny światowej. Splotły się w nim losy ok. 110 tys. więźniów z całej Europy, z których, według szacunków, 65 tys. poniosło śmierć. Wśród więźniów KL Stutthof znalazł się także Felicjan Łada, osadzony w obozie w 1943 roku za działalność konspiracyjną. Urodzony w 1917 roku w Zagłębiu Dąbrowskim, życie związał z Gdynią. Tu dorastał, tu odkrył swoją fascynację okrętownictwem, tu zamarzył o studiach na Politechnice Gdańskiej. Młodzieńcze plany przerwała wojna. Studia na Wydziale Mechanicznym ukończył w 1955 roku. Przez kilkadziesiąt lat pracował w przemyśle stoczniowym. Do dnia dzisiejszego mieszka w Gdyni – w tym samym domu, który ojciec Stanisław, zmarły w Stutthofie w 1943 roku, wybudował dla rodziny po przeprowadzce na Wybrzeże.

Wspomnienia Felicjana Łady z pobytu w obozie stały się kanwą ścieżki wideo, będącej częścią realizowanego od 2014 roku przez Muzeum Stutthof i Politechnikę Gdańską projektu „Stutthof. Nowy wymiAR” (ang. augmented reality – rozszerzona rzeczywistość). Celem projektu jest „poszerzenie” kulturowego krajobrazu byłego KL Stutthof dla lepszego zrozumienia jego dziejów oraz zbliżenia się do ludzi, których losy wypełniły przestrzeń obozu, tworząc niewidzialną warstwę współczesnego miejsca pamięci. Zaprojektowany na potrzeby projektu przewodnik, pierwszy tego typu w Polsce, biorąc pod uwagę założenia, zaimplementowane rozwiązania oraz środowisko, w którym działa (muzeum martyrologiczne) odkrywa historie z przeszłości, ukazując prawdziwą esencję poobozowej przestrzeni, na którą składają się indywidualne losy, emocje i doświadczenia. Aplikacja „Stutthof. Nowy wymiAR” nie tylko zestawia je z obozowymi reliktami, ale i w szczególny sposób uwypukla – poprzez miejsce, do którego one przynależą, ale i przez fakt, że przewodnikiem po przeszłości jest były więzień, świadek miejsca i czasu. Sprawia to, że doświadczenie autentyzmu przestrzeni byłego obozu jest pełniejsze i bardziej wiarygodne.

Trasa śladami Felicjana Łady obejmuje 23 stanowiska, rozlokowane na terenie Muzeum Stutthof w oparciu o system GPS. Każde stanowisko – punkt, wyświetlany na wirtualnej mapie – to fragment łącznie nieco ponaddwugodzinnej opowieści, skompilowanej z kilku relacji byłego więźnia. Nagrania, odtwarzane na tablecie w miejscach związanych z opowiadanymi przez świadka historiami, opisują i syntetyzują świat za drutami Stutthofu przez pryzmat jego wspomnień. Każdy fragment filmu uzupełniają ponadto materiały dodatkowe, które kontekstualizują i uzupełniają narrację świadka. Są to m.in. zdjęcia oryginalnych dokumentów, archiwalne fotografie oraz prezentacje 360 stopni. Przewodnik, oparty o środowisko programistyczne Unity, działa pod kontrolą systemu operacyjnego Android. Projekt wykorzystuje ponadto system rozszerzonej rzeczywistości, obsługiwany przez bibliotekę Vuforia.

Autorem merytorycznym projektu „Stutthof. Nowy wymiAR” jest Piotr Chruścielski, adiunkt w Dziale Naukowym Muzeum Stutthof, doktorant Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Aplikację zaprojektował student informatyki PG, inż. Przemysław Kubicki, pod kierunkiem dr. inż. Mariusza Szwocha z Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki.

Aplikację można wypożyczać w Biurze Obsługi Zwiedzających. Zachęcamy do zapoznania się z regulaminem wypożyczania. Wszelkie pytania i komentarze dotyczące projektu "Stutthof. Nowy wymiAR" prosimy kierować na adres: piotr.chruscielski@stutthof.org.