Teofil Orłowski

Jednym z więźniów, obozu koncentracyjnego Stutthof, którego zdjęcie Archiwum Muzeum Stutthof otrzymało od rodziny, był, bardzo zasłużony dla rozwoju w latach 1927-1939 polskiej fotografii, Teofil Orłowski.
Teofil Orłowski Urodzony 10 listopada 1893 r. w Fabianowie koło Ostrowa Wielkopolskiego, już jako uczeń gimnazjum klasycznego w Ostrowie należał do Tajnego Towarzystwa Tomasza Zana i skautingu. Po zdaniu matury odbył studia chemiczne na dwóch uniwersytetach – w latach 1915/16 i 1919 Lipsku, a w latach 1919, 1921-1923 w Poznaniu. Okres studiów przerywany był służbą w wojsku – początkowo w armii niemieckiej, a po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w latach 1919-1921 w Wojsku Polskim.
26 lutego 1925 r. Teofil Orłowski uzyskał na Uniwersytecie Poznańskim doktorat filozofii w zakresie chemii fizycznej. Jeszcze jako student Uniwersytetu Poznańskiego był asystentem w Zakładzie Chemii Nieorganicznej, a w latach 1922-1927 pracował jako asystent w Zakładzie Chemii Fizycznej. Jednocześnie pracował w poznańskich fabrykach płyt fotograficznych „Ewi” , a od 1927 r. w firmie „Stafra” jako główny chemik.
W 1928 r. Teofil Orłowski skorzystał z oferty właściciela wytwórni płyt fotograficznych bydgoskiej „Alfy”, Mariana Dziatkiewicza i objął stanowisko dyrektora technicznego w „Alfie” i był nim do 1939 r.
Pod jego kierownictwem bydgoska „Alfa” stała się czołową polską fabryką artykułów fotograficznych. W 1929 r. T. Orłowski uruchomił produkcję papieru fotograficznego o wysokiej jakości. Pozyskując do pracy w „Alfie” wybitnych fotochemików, Stefana Obarskiego i Władysława Markockiego, rozpoczęto produkcję błon fotograficznych dla amatorów, rentgenowskich błon fotograficznych, rentgenowskich papierów i taśmy filmowej.
Od 1929 r. Orłowski redagował pismo „Nowości Fotograficzne” wydawane przez „Alfę”, w której zamieszczał artykuły. Jego artykuły ukazywały się również w „Światłocieniu” i w „Polskim Przeglądzie Fotograficznym”. W 1935 r. jako jedyny przedstawiciel Polski wziął udział w IX Międzynarodowym Kongresie Fotografii Naukowej i Stosowanej w Paryżu.
Teofil Orłowski był jednocześnie działaczem różnych towarzystw – Towarzystwa Przyrodników Polskich, Polskiego Towarzystwa Chemików, Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. We wrześniu 1939 r., będąc poszukiwany przez gestapo, ukrywał się poza Bydgoszczą, a od marca 1940 r. ponownie został zatrudniony w ”Alfie”, której nazwę Niemcy zmienili na „Opta”.
Został aresztowany za podejrzenie o przynależność do nielegalnej polskiej organizacji i 27 października 1944 r. osadzony w KL Stutthof.
Po miesięcznym pobycie w KL Stutthof 24 listopada 1944 r. Teofil Orłowski został wysłany w transporcie więźniów do KL Buchenwald. Prawdopodobnie nie był to przypadek, gdyż KL Buchenwald posiadał szereg podobozów, w których zajmowano się produkcją broni chemicznej, a także podobóz, w którym produkowano błony filmowe. Teofil Orłowski nie powrócił po wojnie do domu.