Wśród więźniów przeniesionych z obozu Stutthof do KL Sachsenhausen był Zbigniew Filarski, który w obozie Stutthof przebywał od 13 listopada 1939 r. Był synem rozstrzelanego 22 marca 1940 r. w obozie Stutthof, lekarza stomatologa, działacza polonijnego, Bernarda Filarskiego. Zbigniew Filarski, student Politechniki Gdańskiej, działał w Bratniej Pomocy-Związku Studentów Polaków PG, w Kole Architektury PG, należał również do Gminy Polskiej Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku i był członkiem Polskiego Klubu Morskiego w Gdańsku. Pracował społecznie w ramach Towarzystwa Czytelni Ludowych w Gdańsku oraz należał do nielegalnej grupy, która w 1938 r. przystąpiła do Związku Ziem Zachodnich. Zbigniew Filarski wraz z innymi więźniami, w tym i Włodzimierzem Wnukiem został przesłany z KL Sachsenhausen KL Mauthausen-Gusen, gdzie przebywał do wyzwolenia, do 5 maja 1945 r.
Los rodziny Filarskich podobny był do losu wielu tysięcy rodzin pomorskich. Matka Zbigniewa, a żona Bernarda Filarskiego, Wiktoria Filarska z szóstką dzieci została wysiedlona wiosną 1940 r. do Generalnego Gubernatorstwa. Tam przez miejscowych chłopów brani byli za przestępców, którzy zostali karnie przesiedleni do ich wsi.
Siostra Zbigniewa Filarskiego, Wanda Filarska, w kwietniu 1944 r. została wysłana z więzienia na Pawiaku w Warszawie do KL Ravensbrück. Druga siostra, Maria Filarska-Chodakowska, w czerwcu 1944 r. została osadzona w KL Stutthof. Maria Chodakowska Filarska zaangażowana była w działalność konspiracyjną, miedzy innymi pomagając w przerzutach osób z Gdyni do Szwecji.
(dd, wl)
(opracowano na podstawie wspomnień: ks. Alfonsa Muzalewskiego, maszynopis w AMS; Włodzimierz Wnuk, Byłem z Wami, Warszawa 1985;
Zdjęcia i dokumenty pochodzą ze zbiorów prywatnych Barbary Filarskiej, kopie w AMS)